Ο υποθυρεοειδισμός είναι η παθολογικήεκείνη κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής υπολειτουργεί. Η ανεπάρκειατων θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα έχει σαν αποτέλεσμα την πρόκληση του κλινικούσυνδρόμου που λέγεται υποθυρεοειδισμός. Η ανεπάρκεια αυτή στην ενδομήτρια ζωήκαι τη νεογνική ηλικία έχει δυσμενή επίπτωση στην ωρίμανση του εγκεφάλου καιστη σωματική αύξηση και ανάπτυξη. Στην παιδική ηλικία παρατηρείται καθυστέρησησωματικής αύξησης, ενώ στους ενήλικες εκδηλώνεται ως γενική επιβράδυνση τωνζωτικών λειτουργιών.
Η συχνότερη αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια.
Ο γιατρόςπου την περιέγραψε ήταν Ιάπωνας και από αυτόν πήρε το όνομά της. Οι Ιάπωνεςπαρουσιάζουν συχνά αυτή την πάθηση λόγω του γενετικού τους προφίλ.
Τοανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου κάτω από φυσιολογικές συνθήκες προστατεύειτο σώμα από την εισβολή των βακτηριδίων και των ιών. Στις αυτοάνοσες νόσους,όπως άλλωστε προδίδει και το όνομά τους, το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζειως ξένα κάποια συστατικά του οργανισμού και επομένως τους επιτίθεται. Πιοσυγκεκριμένα στον αυτοάνοσο υποθυρεοειδισμό το αμυντικό σύστημα επιτίθεται σεσυστατικά του θυρεοειδούς αδένα με αποτέλεσμα να επηρεάζει την ικανότητά τωνθυρεοειδικών κυττάρων να παράγουν ορμόνες.
Στην πάθηση αυτή υπάρχει συνεχής αντικατάσταση τουυγιούς παρεγχύματος από λεμφοκύτταρα και ινώδη ιστό. Περισσότεροι από 90% τωνασθενών με χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα έχουν υψηλό τίτλο αντιθυρεοειδικώναντισωμάτων. Μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά συχνότερα προσβάλλειγυναίκες μέσης ηλικίας. Οι ασθενείς πολύ πιθανόν να έχουν ατομικό ήοικογενειακό ιστορικό άλλων αυτοάνοσων νοσημάτων όπως λεύκη, αλωπεκία, σακχαρώδηδιαβήτη, επινεφριδιακή ανεπάρκεια, υποπαραθυρεοειδισμό, μυασθένεια Gravis,κακοήθη αναιμία. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto αρχικά συνήθωςεμφανίζεται με διόγκωση του θυρεοειδή (βρογχοκήλη) ασυμπτωματική, χωρίς κλινικήή βιοχημική εικόνα υποθυρεοειδισμού ή με ήπιο υποθυρεοειδισμό.
Όταν έναςικανός αριθμός κυττάρων έχει καταστραφεί τότε η παραγωγή των θυρεοειδικώνορμονών από τα εναπομείναντα κύτταρα δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες τουοργανισμού.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη αυτοάνοσου υποθυρεοειδισμού είναι εκπρώτης το οικογενειακό ιστορικό. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto τείνει να γίνειοικογενής και προσβάλει πιο συχνά (έως και 6 φορές) γυναίκες μέσης ηλικίας απ΄ότι άνδρες και είναι ιδιαίτερα συχνή σε άτομα με σύνδρομο Turner και Down και ηπατίτιδαC. Όπως και στις περισσότερες αυτοάνοσες διαταραχές η ευπάθεια καθορίζεται απότο συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Άτομα που έχουνσυγγενείς με αυτοάνοση θυροειδοπάθεια είναι σε κίνδυνο να εμφανίσουν αυτοάνοσηθυρεοειδοπάθεια και οι ίδιοι. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η ηλικία.Η έναρξή της νόσου μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως είναιπιο συχνή στα ηλικιωμένα άτομα. Επίσης ασθενείς που πάσχουν από άλλεςαυτοάνοσες νόσους όπως
- · σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1,
- · ρευματοειδή αρθρίτιδα,
- · σκλήρυνση κατά πλάκας,
- · νόσο του Addison,
- · λεύκη,
- · κακοήθη αναιμία
- · μυασθένειας Gravis
και άλλες,
έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ναεμφανίσουν αυτοάνοσο υποθυρεοειδισμό και θα πρέπει να ελέγχονται μόλιςδιαγνωστεί η πάθηση τους. Τέλος, οι πάσχοντες από σύνδρομο Down ή από σύνδρομοTurner εμφανίζουν συχνά αυτοάνοσο υποθυρεοειδισμό
Περιβαλλοντικοί παράγοντες ευπάθειας δεν έχουνπροσδιοριστεί με ακρίβεια. Η αυξημένη πρόληψη ιωδίου, μέσω αυτοάνοσωνμηχανισμών ή άμεσης τοξικής επίδρασης θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνοαυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας.
Μερικά φάρμακα (πχ αμιωδαρόνη, α-ιντερφερόνη,β-ιντερφερόνη, ιντερλευκίνη-2, G-CSF) συχνά προκαλούν την παραγωγή θυρεοειδικώναυτοαντισωμάτων. Η επαγγελματική ή κατά την παιδική ηλικία έκθεση της κεφαλήςκαι του τραχήλου σε ακτινοβολία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης θυρεοειδίτιδαςHashimoto.
Η νόσος πιθανότατα να οφείλεται σε γενετική ανωμαλίατης κυτταρικής ανοσίας κατά την οποία τα κατασταλτικά Τ λεμφοκύτταρα δενκαταστέλλονται επαρκώς με συνέπεια να ενεργοποιούνται τα Β λεμφοκύτταρα και ταοποία παράγουν αντισώματα τα οποία αντιδρούν με θυρεοειδικά αντιγόνα.
Με την πάροδο του χρόνου ο θυρεοειδής διηθείται απόλεμφοκύτταρα, τα θυλάκια του θυρεοειδούς καταστρέφονται, το κολλοειδέςεξαφανίζεται και εμφανίζεται ήπια έως μέτρια ίνωση του θυρεοειδούς, πιοεκτεταμένη στην ατροφική μορφή της θυρεοειδίτιδας.
Οι ασθενείς κατά την πρώτη εξέταση συνήθως είναιευθυρεοειδικοί (θυρεοειδικές ορμόνες εντός των φυσιολογικών ορίων) και λιγότεροσυχνά υποθυρεοειδικοί (χαμηλά επίπεδα T3 και Τ4 και αυξημένη TSH ορού). Ηθυρεοειδίτιδα συχνά εξελίσσεται σε υποθυρεοειδισμό που συνήθως είναι μόνιμος. Ηανάπτυξη του υποθυρεοειδισμού μπορεί να συνδέεται με τα αντισώματα έναντι τωνυποδοχέων της θυρεοτροπίνης, τα οποία ανευρίσκονται στο 10% των ασθενών με θυρεοειδίτιδαHashimoto. Μεταξύ των ασθενών με θυρεοειδίτιδα του Hashimoto, υποθυρεοειδισμόείναι πιο πιθανό να αναπτύξουν οι καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές, πιθανώςλόγω των θειοκυανικών που υπάρχουν στον καπνό των τσιγάρων. Σε σπάνιεςπεριπτώσεις η θυρεοειδίτιδα μπορεί να προκαλέσει οξεία καταστροφή τουθυρεοειδικού ιστού και απότομη απελευθέρωση των θυρεοειδικών ορμονώνπροκαλώντας θυρεοτοξίκωση (Hasitoxicosis).
Αν και ο υποθυρεοειδισμός είναι συνήθως μόνιμος, έναποσοστό περίπου 11% των ασθενών εμφανίζει ύφεση μετά από αρκετά χρόνιαπιθανότατα λόγω κάποιας αυθόρμητης βελτίωσης της θυρεοειδίτιδας ή λόγω επαρκούςπαραγωγής θυρεοδιεγερτικής ανοσοσφαιρίνης (TSI) που βελτιώνει την παραγωγήθυρεοειδικών ορμονών.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τασυμπτώματα της θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι παρόμοιες με αυτές τουυποθυρεοειδισμού σε γενικές γραμμές, που συχνά είναιανεπαίσθητες. Δεν είναι ειδικά (το οποίο σημαίνει ότι μπορούν να μιμούνται τασυμπτώματα πολλών άλλων όρων) και συχνά αποδίδονται στη γήρανση. Οι ασθενείς μεήπιο υποθυρεοειδισμό μπορεί να μην έχουν συμπτώματα. Τα συμπτώματα συνήθωςγίνονται πιο εμφανή, καθώς η νόσος επιδεινώνεται. Τα κοινά συμπτώματααναφέρονται παρακάτω:
*Κούραση
*Κατάθλιψη
*Συγκρατημένη αύξηση του σωματικού βάρους
*Δυσανεξία στο κρύο
* Ηυπερβολική υπνηλία
*Ξηρό, χονδροειδείς τρίχες
*Δυσκοιλιότητα
*Ξηροδερμία
*Μυϊκές κράμπες
*Αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης
*Μειωμένη συγκέντρωση
*Ασαφείς πόνοι
*Πρήξιμο των ποδιών
Συνήθως στους πάσχοντες από θυρεοειδίτιδα Hashimoto οθυρεοειδής είναι διάχυτα αυξημένος, σταθερός και με μικροπολυοζώδη υφή. Σπάνιαμπορεί να είναι αυξημένος μόνο ο ένας λοβός, δημιουργώντας υποψίες γιανεόπλασμα. Ο θυρεοειδής πιο σπάνια και ιδιαίτερα σε ηλικιωμένες γυναίκες μπορείνα είναι μικρός, με ινώδη μορφή.
Οι ασθενείς συχνά παραπονούνται για «σφίξιμο» στολαιμό, αλλά αντικειμενικά πόνος και ευαισθησία δεν υπάρχουν.
Κατάθλιψη και χρόνια κόπωση είναι τα πιο συχνάσυμπτώματα στους υποθυρεοειδικούς ασθενείς. Στα προχωρημένα στάδια της νόσουεμφανίζονται πιο έντονα τα συμπτώματα υποθυρεοειδισμού. Το δέρμα γίνεται ξηρόκαι λεπτό με μειωμένη εφίδρωση. Συχνά υπάρχει ωχρότητα με μια κίτρινη απόχρωσητου δέρματος που οφείλεται σε συσσώρευση καροτίνης. Τα μαλλιά είναι ξηρά καιεύθραυστα και συχνά πέφτουν. Άλλα συνήθη χαρακτηριστικά είναι η αύξηση του βάρους(που οφείλεται συνήθως στην κατακράτηση υγρών), η δυσκοιλιότητα, η μείωση τηςlibido (ερωτικής επιθυμίας), οι μηνορραγίες και η μειωμένη γονιμότητα πουπιθανότατα οφείλονται στην αυξημένη προλακτίνη που παρατηρείται στονυποθυρεοειδισμό.
Η μειωμένη συσταλτικότητα του μυοκαρδίου, ηβραδυκαρδία και η αυξημένη περιφερική αντίσταση που συνοδεύεται κυρίως απόδιαστολική υπέρταση είναι χαρακτηριστικές.
Πώς γίνεται η Διάγνωση;
Η διάγνωση της νόσου επιβεβαιώνεται με την ανεύρεσηαυξημένων επιπέδων αντιθυροειδικών αντισωμάτων είτε κατά της θυρεοσφαιρίνης(anti Tg) είτε κατά της υπεροξειδάσης (anti TPO) ή και των δύο. Αυξημέναεπίπεδα αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων ανευρίσκονται στο 3% των ανδρών και το 13%των γυναικών ενώ σε γυναίκες ηλικίας άνω των 60 ετών το ποσοστό αυξάνει στο25%. Οι ασθενείς με υψηλό τίτλο αντισωμάτων και πολύ αυξημένη TSH
αναπτύσσουν μόνιμο υποθυρεοειδισμό κατά μέσο όρο 2-5%ανά έτος.
Στο σπινθηρογράφημα, ο θυρεοειδής εμφανίζεταισυμμετρικός και η κατανομή του ραδιοφαρμάκου είναι ανομοιογενής.
Yπάρχει Θεραπεία;
Για την αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού χορηγείταιθυροξίνη (T4) με στόχο την επίτευξη τιμών της TSH εντός των φυσιολογικών ορίωνενώ σε περίπτωση συνύπαρξης βρογχοκήλης, στόχος της θεραπείας είναι η καταστολήτης TSH.
Σε μικρές πρόσφατες μελέτες σε ασθενείς μεθυρεοειδίτιδα Hashimoto και υποκλινικό υποθυρεοειδισμό, η χορήγηση 20 mgημερησίως από το στόμα σιμβαστατίνης –ενός αντιλιπιδαιμικού φαρμάκου - βελτίωσετην λειτουργία του θυρεοειδούς πιθανά λόγω της επιτάχυνσης της απόπτωσηςορισμένων τύπων λεμφοκυττάρων, ενώ η χορήγηση
σεληνίου σε άλλη μελέτη, μείωσε τα επίπεδα τωναντισωμάτων έναντι της υπεροξειδάσης κατά 49%. Η μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητατων θεραπειών αυτών στην πορεία της θυρεοειδίτιδας Hashimoto είναι άγνωστη.
ΠΗΓΗ: MEDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
www.endocrinology.org
ΠΗΓΗ: MEDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
www.endocrinology.org
Πολύ ενδιαφέρον...
ΑπάντησηΔιαγραφή