Εγκεφαλικό, ημικρανία, οστεοπόρωση, κράμπες, stress έχουν ανάγκη από μαγνήσιο.

Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

Το μαγνήσιο είναι ένα ιχνοστοιχείο το οποίο υπάρχειστα οστά, στους ιστούς και τα όργανα του σώματος.

Είναι ένα ενδοκυττάριο μεταλλικό στοιχείο, το οποίοθα πρέπει να λαμβάνουμε σε συγκεκριμένες ποσότητες. To μαγνήσιο εμπλέκεταιστενά μαζί με το ασβέστιο στο μεταβολισμό. Διανέμεται ευρέως στα μαλακά μόριακαι το σκελετό, ο οποίος περιέχει περισσότερο από το 70% της συνολικής τουποσότητας στο σώμα. Εάν η λήψη του μέσω της διατροφής μειωθεί, το σώμαπροστατεύεται από την απώλεια μαγνησίου μειώνοντας την ποσότητα αυτού στα ούρα,γεγονός που επιτρέπει τη διατήρηση του εν λόγω μετάλλου για μελλοντική χρήση.Το μαγνήσιο πρέπει να είναι παρόν σε κατάλληλες ποσότητες διότι βοηθά στην αφομοίωσητου ασβεστίου. Καθώς το μαγνήσιο τείνει να απορροφάται σε χαμηλά επίπεδα από τηδιατροφή, η έλλειψη αυτού είναι ευρέως διαδεδομένη.

Το μαγνήσιο ενεργοποιεί περισσότερα από 300ένζυμα στο σώμα. Το μαγνήσιο επηρεάζει τα χαρακτηριστικά διαβατότητας καιτις ηλεκτρικές ιδιότητες της μεμβράνης. Ελαττωμένα επίπεδα μαγνησίουαυξάνουν τη μεμβρανική αγωγιμότητα ιστών, όπως η καρδιά. Το μαγνήσιοανταγωνίζεται το ασβέστιο για δεσμευτικές θέσεις σε μεμβράνες καιδιεγείρει τη συγκέντρωση ασβεστίου από το σαρκοπλασματικό δίκτυο.Υπομαγνησιαιμία μπορεί να επηρεάσει η έκκριση και η δράση της PYN και ναοδηγήσει σε υπασβεστιαιμία.

Ο οργανισμός ενός ενήλικα περιέχει γύρω στα 24 γραμμάρια μαγνησίου, εκ τωνοποίων το 65% βρίσκεται στα οστά. Περισσότερο από το 65% της ποσότητας τουμαγνησίου στο σώμα βρίσκεται στα οστά, όπου μαζί με το ασβέστιο και το φώσφοροβοηθά στο σχηματισμό τους και τους παρέχει ανθεκτικότητα. Το 39% στον ιστό καιτα όργανα και μόλις 1% στο πλάσμα του αίματος. Το μαγνήσιο παίζει καίριο ρόλοστην απελευθέρωση ενέργειας, καθώς είναι συμπαράγοντας στις αντιδράσειςαπελευθέρωσης ενέργειας. Είναι επίσης απαραίτητο για τη σύνθεση του RNA και τηναντιγραφή του DNA, π.χ. κατά την παραγωγή κυττάρων. Επιπλέον, το μαγνήσιο είναισημαντικό για τη λειτουργία των νεύρων και των μυών, συμπεριλαμβανομένου καιτου καρδιακού μυ. Κάποιες φορές αναφέρεται ως το μέταλλο «κατά του στρες», λόγωτου ρόλου του στη μυϊκή χαλάρωση. Επίσης, είναι απαραίτητο για την αποκατάστασηκαι διατήρηση των σωματικών κυττάρων και ιστών, καθώς αποτελεί συμπαράγοντα στομεταβολισμό των πρωτεϊνών.

Σε τι χρησιμεύει το μαγνήσιο

Το μαγνήσιο είναι:

· Αγχολυτικό,

· Αντιφλεγμονώδες,

· Αντιαλλεργικό,

· Ρυθμιστής της θερμοκρασίας του σώματος,

· Απαραίτητο για την οστεοποίηση (βοηθάει το ασβέστιο ναεισχωρήσει στα οστά),

· Ρυθμιστής του γλυκιδικού και λιπιδικού μεταβολισμούτων μυϊκών, καρδιακών και νευρικών ιστών.

Πλην όμωςτων παραπάνω καταστάσεων το Μαγνήσιο έχει συνδυασθεί και με άλλες παθήσεις:

Mαγνήσιο Μνήμηκαι Eγκεφαλικό

Η έλλειψη μαγνησίου στον οργανισμό μας, μπορεί ναμειώνει τη μνήμη και τις δυνατότητες μάθησης. Αντίθετα η αφθονία μαγνησίουμπορεί να βελτιώνει τις γνωστικές μας λειτουργίες.

Το μαγνήσιο ρυθμίζει στον εγκέφαλο υποδοχείς που έχουν

καθοριστικό ρόλο στη μνήμη και στη μάθηση. Η διατήρησηκανονικής συγκέντρωσης μαγνησίου στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, είναι απαραίτητηπροϋπόθεση για τη λειτουργία των συνάψεων του κεντρικού νευρικού συστήματοςστις οποίες βασίζεται η μνήμη μας

Σε περιπτώσεις εγκεφαλικών επεισοδίων παρατηρείταιμείωση του μαγνησίου στον ορό του αίματος. Η αυξημένη πρόσληψη του μαγνησίουεπιταχύνει την αποκατάσταση.

Μαγνήσιο και Οστεοπόρωση.

Το Μαγνήσιο σε ηλικιωμένους, άνδρες και γυναίκες,βοηθά στην αύξηση της οστικής μάζας και σε βελτίωση της αντοχής των οστών. ΤοΜαγνήσιο βοηθά τα οστά όσο και το Ασβέστιο.

Μαγνήσιο και Ημικρανίες

Μελέτες που έγιναν σε ασθενείς με ημικρανίες απέδειξανότι το επίπεδο του Μαγνησίου στο αίμα τους και στα ερυθρά τους αιμοσφαίρια ήτανχαμηλότερο από το φυσιολογικό. Στηριζόμενοι σε αυτά τα ευρήματα πολλοί άλλοιερευνητές χορήγησαν συστηματικά Μαγνήσιο και κατόρθωσαν να μειώσουν την έντασηκαι τη διάρκεια των κρίσεων ημικρανίας.

Μαγνήσιο και Stress

Ήταν γνωστό από παλαιότερα πειράματα ότι το Μαγνήσιοσυμμετέχει στη δόμηση περισσοτέρων από 300 βασικών ενζύμων για τον οργανισμόμας. Σχετικά πρόσφατα αποδείχθηκε ότι σε άτομα που εργάζονται κάτω από δύσκολεςπεριβαλλοντικές συνθήκες (έντονος θόρυβος) ή μετά από έντονη πνευματική κόπωσητο Μαγνήσιο του οργανισμού τους μειώνεται επειδή αυξάνεται η αποβολή του από τανεφρά στα ούρα. Πράγματι σε αυτά τα άτομα, μελέτες έδειξαν ότι η χορήγησησυμπληρωμάτων διατροφής που περιείχαν Μαγνήσιο βοήθησε σημαντικά την επαναφοράτων επιπέδων του στο φυσιολογικό και την θεραπεία των όποιων συμπτωμάτων.

Μαγνήσιο και καρδιακές ταχυαρρυθμίες

Το πρόβλημα των ταχυαρρυθμιών είναι ιδιαίτερασυνηθισμένο. Στις ΗΠΑ πιστεύεται ότι πάσχουν περισσότερα από 2 εκατομμύριαάτομα ιδιαίτερα άνδρες. Συνήθως οι ταχυαρρυθμίες συνδυάζονται με Υπέρταση, καρδιακήανεπάρκεια αλλά είναι και ιδιαίτερα συνηθισμένες και μετά καρδιακό bypass.

Μαγνήσιο και Άσθμα

Το Μαγνήσιο έχει βρεθεί ότι αναστέλλει την σύσπαση τωνλείων μυικών ινών, μειώνει έκκριση Ισταμίνης από τα Μαστοκύτταρα και αναστέλλειτην έκκριση Ακετυλχολίνης, επομένως αποτελεί χρήσιμο φάρμακο σε ασθενείς μεβρογχική σύσπαση από Ασθμα. Πράγματι μελέτες που έγιναν έδειξαν ότι μπορεί ναβοηθήσει σε άτομα ανθεκτικά στην κλασική θεραπεία με β-αγωνιστές,αντιχολινεργικά και κορτικοστεροειδή.

Μαγνήσιο και Καρδιακό Bypass

Παρά την εντυπωσιακή βελτίωση των χειρουργικών μεθόδωνγια το καρδιακό bypass η θνησιμότητα 1 χρόνο μετά την επέμβαση κυμαίνεται από3-20 % και εξαρτάται από την προεγχειρητική κατάσταση του ασθενούς και τηνηλικία. Από την άλλη πλευρά, η θετική επίδραση του Μαγνησίου στον τόνο τωναγγείων, οι αντιαρρυθμικές δυνατότητές του και θετική δράση του σε περιπτώσειςεμφραγμάτων έχουν ήδη περιγραφεί.

Μαγνήσιο και κράμπες των κάτω άκρων

Η κράμπα είναι μια παρατεταμένη και επώδυνη σύσπαση του μυός, που συμβαίνειως απάντηση σε ελάχιστο νευρικό ερέθισμα. Εδώ συμβαίνει το εξής παράδοξο. Ηέλλειψη ενέργειας στο μυ θα έπρεπε κανονικά να οδηγεί σε αδυναμία σύσπασης καιόχι σε αδυναμία χαλάρωσης του μυός. Αυτό όμως που συμβαίνει στην πραγματικότηταείναι, ότι στη διαδικασία σύσπασης-χαλάρωσης του μυός η ενέργεια«προπληρώνεται» για τη χαλάρωση του μυός. Έτσι, μετά τη σύσπαση απαιτείταιενέργεια για τη χαλάρωση του μυός και αυτή η ενέργεια είναι που θαχρησιμοποιηθεί για την επόμενη σύσπαση.  Η επάρκεια μαγνησίου σε αυτή τηδιαδικασία μεριμνά για την ύπαρξη ενέργειας για τη χαλάρωση του μυός. Έτσι, όσοσυχνά συμβαίνει να πάσχουν από κράμπες, ιδιαίτερα μετά από προπόνηση, αγώνες ήγενικά κούραση και απώλεια υγρών και αλάτων, πρέπει να  σκεφτούν ότι πιθανόνπάσχουν από έλλειψη μαγνησίου. Αυτό αφορά κυρίως αθλητές και γενικότερα νέουςκαι υγιείς οργανισμούς. Στους πρεσβύτερους οι κράμπες μπορεί να προέρχονται απόσημαντικά προβλήματα υγείας.

Φυσιολογικέςτιμές = 1,5 – 2,5 mEq/L

Η απορρόφηση του Μαγνησίουεπηρεάζεται:

Παράγοντεςπου είναι γνωστό ότι μειώνουν τα επίπεδα του μαγνησίου είναι οι ακόλουθοι

· Σύνδρομα δυσαπορρόφησης
· Παθολογική απώλεια γαστρεντερικών υγρών
· Νεφρικές παθήσεις - Χρόνια πυελονεφρίτιδα - Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα - Νεφρικήσωληναριακή οξέωση
· Ασιτία με μεταβολική οξέωση
· Αλκοολισμός
· Υπερπαραθυρεοειδισμός - υπερασβεστιαιμία
· Υπερανδυστερονισμός
· Οξεία πακγρεατίτιδα
· Χρόνια παγκρεατίτιδα
· Τοξαιμία ή εκλαμψία κύησης

Παράγοντες που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τα επίπεδα του μαγνησίου είναι οι ακόλουθοι

· Νεφρική ανεπάρκεια
· Διαβητικό κώμα
· Υποθυρεοειδισμός
· Νόσος του Addison
· Πολλαπλούν μυέλωμα
· Συστηματικός ερυθηματώδης  λύκος
· Αφυδάτωση
· Θεραπεία με μαγνήσιο

Διατροφή και μαγνήσιο

Το μαγνήσιο λαμβάνεται μέσω της τροφής. Ηαπορροφητικότητα του μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας και τη λήψησυμπληρωμάτων σιδήρου. Το πλεόνασμα μαγνησίου αποβάλλεται μέσω των νεφρών.

Ποσότητα μαγνησίου περιέχεται σχεδόν σε όλες τιςτροφές. Βασικές πηγές μαγνησίου είναι το κακάο, τα λαχανικά, τα αποξηραμέναφρούτα, οι ξηροί καρποί, καθώς και ορισμένα μεταλλικά νερά.

Παρακάτω, ακολουθούν ανά διατροφική ομάδα, οιπλουσιότερες σε μαγνήσιο τροφές:

• Κρεατικά ή συναφή: χοιρινό λουκάνικο, συκώτι, καρδιά,αρνίσια νεφρά, κόκκινο κρέας, πιτσούνι, αυγά.

• Θαλασσινά: σαλιγκάρι της θάλασσας, βούκινο, μύδια,γαρίδες, καλαμάρια, αχιβάδες.

• Αμυλώδη: καστανό ρύζι, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, όσπρια(φακές, φασόλια, ρεβίθια).

• Λαχανικά: σπανάκι, μπρόκολο, σέσκουλο.

• Φρούτα: μπανάνα, φρέσκο σύκο, αποξηραμένα φρούτα καιξηροί καρποί.

Δημητριακά: δημητριακά ολικής αλέσεως, ψωμί καιμπισκότα ολικής αλέσεως, νιφάδες βρώμης, μούσλι.

Περιεκτικότητα σε μαγνήσιο στα 100γρ. καταναλώσιμηςτροφής.

Είδος τροφής (100γρ.)	Μαγνήσιο (mg)
Γάλα (αγελάδας)	12
Τυρί (κασέρι)	25
Αυγά	12
Κρέας (βοδινό)	151
Κοτόπουλο	20
Πατάτες	24
Λάχανο	17
Πορτοκάλια	13
Φιστίκια (αράπικα)	26
Ψωμί (άσπρο) (πιτυρούχο)	97 230

Αλληλεπιδράσεις

Η λήψη ψευδαργύρου σε μεγάλες ποσότητες από συμπληρώματα και όχι απόφυσικές πηγές μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση του μαγνησίου σημαντικά.Επίσης, αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών στη διατροφή συνδέεται με καλύτερη πρόσληψημαγνησίου.

Η πρόσληψη φαρμάκων που περιέχουν Σίδηρο, για αναιμία, μαζί με φάρμακα πουπεριέχουν Μαγνήσιο εμποδίζει την απορρόφηση από το έντερο και του Σιδήρου καιτου Μαγνησίου, γι αυτό και πρέπει τα δύο αυτά στοιχεία να λαμβάνονται μεδιαφορά 3 με 4 ωρών το ένα από το άλλο. Το ίδιο συμβαίνει και όταν λαμβάνονταιαντιβιοτικά όπως οι τετρακυκλίνες. Μειώνει την απορρόφηση άρα και τη δράση τουdigoxin (φάρμακο για την καρδιά), του nitrofurantoin (αντιβιοτικό) και μερικώνανθελονοσιακών φαρμάκων. Επίσης, αν κάποιος λαμβάνει διφοσφωνικά για τηνοστεοπόρωση, πρέπει να τα λαμβάνει δύο ώρες πριν ή μετά από λήψη σκευασμάτωνπλούσιων σε μαγνήσιο. Τα περισσότερα διουρητικά εξαντλούν τα αποθέματαμαγνησίου στον οργανισμό. Αν κάποιος λαμβάνει κάποιο από αυτά τα φάρμακα ήλαμβάνει συμπληρώματα πλούσια σε μαγνήσιο, πρέπει πάντα να ενημερώνει τουςιατρούς που τον παρακολουθούν.

Το Μαγνήσιοαυξάνεται με

· Ασπιρίνη
· Βιταμίνη D 
· Παράγωγα μαγνησίου
· Προγεστερόνη 
· Τριαμτερένη 
· Λίθιο

Το Μαγνήσιοελαττώνεται με

· Αλδοστερόνη 
· Άλατα ασβεστίου
· Κιτρικά 
· Διουρητικά 
· Αντισυλληπτικά
· Φουρεσιμίδη. 
· Αιθανόλη 
· Αμινογλυκοζίδες
· Κυκλοσπυρίνη 
· Φαινοτοίνη

Συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις μαγνησίου

Σύμφωνα με το RDA χρειάζονται 6mg μαγνησίου για κάθεκιλό βάρους ανά ημέρα. Έτσι, ένα άτομο 70 κιλών χρειάζεται 420mg μαγνησίου τηνημέρα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Επισημαίνουμε, ότι τα άτομα πουγυμνάζονται συστηματικά χρειάζονται περισσότερο μαγνήσιο, γιατί η παραγωγήενέργειας στο σώμα τους είναι μεγαλύτερη και οι απώλειες περισσότερες.  

· Σε mg/ημέρα

· Βρέφη 0-6 μηνών : 30
· Βρέφη 7-12 μηνών : 75
· Παιδιά 1-3 ετών : 80
· Παιδιά 4-8 ετών : 130
· Παιδιά 9-12 ετών : 240
· Άντρες 14-18 ετών : 410
· Άντρες 19-30 ετών : 400
· Άντρες 31+ ετών: 420
· Γυναίκες 14-18 ετών : 360
· Γυναίκες 19-30 ετών : 310
· Γυναίκες 31+ ετών : 320
· Εγκυμοσύνη 14-18 ετών : 400
· Εγκυμοσύνη 19-30 ετών : 350
· Εγκυμοσύνη 31+ ετών : 360
· Θηλάζουσες 14-18 ετών : 360
· Θηλάζουσες 19-30 ετών : 310
· Θηλάζουσες 31+ ετών : 320

Βιβλιογραφία:

Itoh K et al. The effects of high oralmagnesium supplementation on blood pressure serum lipids and related variablesin apparently healthy Japanese subjects. The British J of Nutrition,78;5:737-750, 1997.

Britton J et al. Dietary magnesium, lung function, wheezing, and airwayhyperreactivity in a random adult population sample. The Lancet, 344:357-362,1994.

MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ