Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr
Η διόγκωση των λεμφαδένων αποτελείσυχνή αιτία επίσκεψης στον γιατρό, καθώς μπορεί να οφείλεται σε αρκετέςπαθήσεις.
Τολεμφικό σύστημα αποτελείται από τα λεμφικά όργανα, τα λεμφαγγεία και ταλεμφικά τριχοειδή. Στα λεμφικά όργανα ανήκουν ο θύμος αδένας, ο σπλήναςκαι οι λεμφαδένες. Λεμφοζίδια, δηλαδή μικρότερες συλλογές λεμφικού ιστούπου αποτελούνται κυρίως από οζώδεις αθροίσεις, βρίσκονται στο βλεννογόνο τουγαστρεντερικού συστήματος (αμυγδαλές, πλάκες του Peyer και σκωληκοειδήςαπόφυση),του αναπνευστικού, του αναπαραγωγικού και του ουροποιογεννητικούσυστήματος και σχηματίζουν το λεμφικό ιστό που συνοδεύει βλεννογόνους
Τί είναι η λέμφος;
Η λέμφος είναι ένα υγρό μέσα στο οποίο κολυμπούν τακύτταρα. Κυκλοφορεί μέσα σε ειδικά, πολύ λεπτά αγγεία, τα λεμφαγγεία, στηνπορεία των οποίων παρεμβάλλονται οι λεμφαδένες. Ο συνολικός όγκος της λέμφου σ΄ένα ενήλικα άνθρωπο υπολογίζεται στα 20 λίτρα. Η λέμφος είναι ένα διαυγέςδιάφανο υγρό που αποτελείται κατά 95% από νερό. Η λέμφος περιέχει επίσηςπρωτεΐνες, γλυκόζη και άλατα με μεγάλους αριθμούς λευκοκυττάρων και κυρίως λεμφοκύτταρα.
Οιλεμφαδένες είναι μικροί σχηματισμοί μεγέθους ολίγων χιλιοστών, οι οποίοιφιλτράρουν υγρά, που κυκλοφορούν στο σώμα κι έτσι αποτελούν σταθμοί συλλογήςξένων σωμάτων, όπως βακτηρίων ιών ή καρκινικών κυττάρων. Στη συνέχεια λευκάαιμοσφαίρια επιτίθενται επί των συλλεχθέντων ξένων σωμάτων εντός των λεμφαδένωνκαι τα εξολοθρεύουν.
Σε κάποιες μορφές καρκίνου η μετανάστευση (μετάσταση) τωνκαρκινικών κυττάρων γίνεται αρχικά προς τους επιχώριους (γειτονικούς)λεμφαδένες κι εν συνεχεία προς τους πιο απομακρυσμένους σταθμούς λεμφαδένων.Αυτή η μεταστατική οδός ονομάζεται λεμφογενής. Η γενική ιδέα του φρουρούλεμφαδένα συνίσταται στο, ότι η πιο πρώιμη μετάσταση λεμφογενώς γίνεται προςτον πιο κοντινό λεμφαδένα κι επομένως εάν η βιοψία του συγκεκριμένου λεμφαδένααποβεί αρνητική, υπάρχει βάσιμη αποδοχή, πως ο καρκίνος δεν έχει διασπαρεί προςάλλα μέρη του σώματος. Περίπου 500-600 λεμφαδένες υπάρχουν στο ανθρώπινοσώμα. Οι ομάδες των λεμφαδένων που βρίσκονται στο λαιμό, την κλείδα, η υπό ταόπλα (μασχάλη) και στη βουβωνική χώρα. Οι λεμφαδένες ονομάζεται σύμφωνα με τηθέση τους στον οργανισμό.
Που εντοπίζονται οι λεμφαδένες;
Οιλεμφαδένες εντοπίζονται:
• Μασχάλης λεμφαδένες - Παρόντες στην περιοχή τηςμασχάλης. Χωρίζονται σε δύο είδη, δηλαδή επιπολής και εν τω βάθει λεμφαδένες.
• Λεμφαδένες του τραχήλου της μήτρας - Αυτά βρίσκονται στοκεφάλι και τμήμα του λαιμού. Στο σύνολό τους, είναι έξι στον αριθμό.
• Οι Femoral λεμφαδένες - Οι λεμφαδένες τοποθετείται στουψηλότερο τμήμα των μηρών, κατά μήκος του μηριαίου φλέβες.
• Βουβωνικό λεμφαδένες - Αυτά βρίσκονται στην περιοχήβουβωνική χώρα. Μπορούν να υπερκρίσιμη ή βαθιά λεμφαδένες.
• Μεσοπνευμόνιων λεμφογαγγλίων - Είναι πλαισιώνεται απότην θύλακες αέρα των πνευμόνων.
• Μεσεντερίων λεμφογαγγλίων - Αυτά είναι κατανεμημένα σεόλη την κάτω κοιλιακή χώρα.
Oι φυσιολογικοί λεμφαδένες (λεμφογάγγλια), το σχήματων οποίων μοιάζει με αυτό των νεφρών, είναι ευκίνητοι και ελαστικοί καιλειτουργούν ως «ισθμός» μέσω του οποίου συγκρατούνται υπολείμματακατεστραμμένων κυττάρων, νεοπλασματικά κύτταρα αλλά και ξένα σωματίδια,μικρόβια κ.λπ. Τα μέρη του σώματός μας όπου συνήθως εντοπίζονται διογκωμένοιλεμφαδένες είναι ο λαιμός, οι μασχάλες και οι βουβωνικές χώρες. Εσωτερικέςλεμφαδενικές διογκώσεις μπορούν όμως να παρουσιαστούν και στους πνεύμονες, στηνκοιλιά καθώς και σε άλλα, σπανιότερα μέρη.
H λειτουργία των λεμφαδένων
- · Οι λεμφαδένες αποτελούν μια σειρά φίλτρων,σημαντικών για την άμυνα εναντίον των μικροοργανισμών και για τη διασποράτων νεοπλασματικών κυττάρων. Η πολύπλοκη αρχιτεκτονική τόσο του υποκάψιου,όσο και των μυελικών κόλπων επιβραδύνει τη ροή της λέμφου διαμέσω τουλεμφαδένα, με αποτέλεσμα να διευκολύνεται η πρόσληψη και πέψη ξένων υλικών από ταμακροφάγα και τα δενδριτικά κύτταρα. η ροή της λέμφου διαμέσω τωνλεμφαδένων αποσκοπεί σον καθαρισμό της από ξένα σώματα, προτού επιστρέψει στηνκυκλοφορία.
- · ΤαΒ-κύτταρα που περιέχονται στα λεμφοζίδια αντιδρούν με αντιγόνα, αυξάνονται σεμέγεθος και πολλαπλασιάζονται παράγοντας ανοσοκύτταρα. Τα ανοσοκύτταραμε τη σειρά τους παράγουν πλασματοκύτταρα, τα οποία συνθέτουν αντισώματα.
Πού οφείλονται
Τα νοσήματα που μπορούν να δώσουν την εικόναπαθολογικής λεμφαδενικής διόγκωσης είναι αρκετά, με σημαντικότερα τα εξής:
• Λοιμώδη νοσήματα. Κάποιες ιογενείς λοιμώδεις νόσοισυχνά συνοδεύονται από πρησμένους λεμφαδένες. Μερικές από αυτές είναι η ερυθρά,η ιλαρά,
η ανεμοβλογιά, ο έρπης, η λοιμώδης μονοπυρήνωση, τοAIDS κ.ά. Επίσης κάποιες μικροβιακές λοιμώξεις όπως
η φυματίωση, η βρουκέλλωση, η οστρακιά κ.λπ., ενώ τοίδιο σύμπτωμα μπορεί να εμφανίζεται και σε αρκετά παρασιτικά νοσήματα όπως ητοξοπλάσμωση,
η λεϊσμανίαση, η ακτινομυκητίαση κ.λπ.
• Νεοπλασίες. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν όλα τακακοήθη νεοπλάσματα, λεμφώματα, λευχαιμίες και άλλα σπάνια κακοήθη νοσήματα πουμπορεί να χαρακτηρίζονται από διογκωμένους λεμφαδένες.
• Αυτοάνοσα νοσήματα. Τα νοσήματα του συνδετικού ιστούόπως αποκαλούνται διαφορετικά τα αυτοάνοσα, για παράδειγμα ο λύκος, ηρευματοειδής αρθρίτιδα, η σαρκοείδωση, η αμυλοείδωση κ.λπ., μπορούν επίσης νασυνοδεύονται από παθολογικούς λεμφαδένες.
Χρήσιμες συμβουλές
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η ηλικία και η πιθανήευαισθησία του ασθενούς καθώς και το μέγεθος των διογκωμένων λεμφαδένων, ησύστασή τους και η διάρκεια της διόγκωσης παίζουν σημαντικό ρόλο στη διάγνωση.Ειδικά στα μικρά παιδιά εντοπίζονται συχνά πρησμένοι λεμφαδένες, κάτι που όμωςθεωρείται φυσιολογικό. Κάθε ανησυχητική διαπίστωση κατά την ψηλάφηση ωστόσοπρέπει να οδηγεί αμέσως στον γιατρό.
Σήμερα διαθέτουμε ένα πλούσιο διαγνωστικό καιθεραπευτικό οπλοστάσιο για τη διόγκωση των λεμφαδένων, όπως π.χ. τη βιοψία, ηοποία είναι ακριβής και ακίνδυνη. Γι' αυτό δεν χρειάζεται να δείχνουμε ούτεφόβο ούτε όμως και αδιαφορία.
Η οποιαδήποτε διόγκωση λεμφαδένα στο σώμα μας, θα πρέπει να μας οδηγήσειάμεσα στον γιατρό. Οι διογκωμένοι λεμφαδένες είναι τα καμπανάκια πουχτυπούν πάντα όταν τα όργανα που φρουρούν πάσχουν από οτιδήποτε.
Ορισμένοι καρκίνοι μεθίστανται καθυπεροχήν με τη λεμφική οδό. Ανάμεσα σεαυτούς κατά κύριο λόγο είναι ο καρκίνος του μαστού και το μελάνωμα. Μέχρι πρινλίγα χρόνια η χειρουργική εξαίρεση τέτοιων καρκίνων συνδυαζόταν σχεδόν πάντα μεσύγχρονη αφαίρεση και άλλοτε άλλων ομάδων λεμφαδένων, προς αποκλεισμό τηςδιαφυγής του όγκου από τα στενά όρια της πρωτοπαθούς εστίας. Έτσι η μαστεκτομήσυνδυαζόταν με λεμφαδενικό καθαρισμό της σύστοιχης μασχαλιαίας κοιλότητας(10-30 λεμφαδένες). Η επέμβαση αυτή παρείχε το πλεονέκτημα, πως όλοι οιεπιχώριοι λεμφαδένες τίθεντο στη διάθεση του παθολογοανατόμου προς εξέταση,οπότε καθοριζόταν με ακρίβεια η λεμφογενής μετάσταση ή όχι. Είχε όμως τομειονέκτημα να συνδυάζεται με σοβαρές και ιδιαίτερα νοσηρές παρενέργειες, όπωςκινητικά προβλήματα στον ώμο, επιμόλυνση του τραύματος, νευρικές βλάβες καιλεμφοίδημα στο χέρι. Το λεμφοίδημα είναι έντονο πρήξιμο οφειλόμενο στησυσσώρευση λεμφικού υγρού.
Με το σχεδιασμό κι εφαρμογή μιας λιγότεροεπεμβατικής χειρουργικής πράξης, όπως είναι η βιοψία του φρουρού λεμφαδένα,επετεύχθη η σχεδόν εξαφάνιση των μετεγχειρητικών επιπλοκών, η μείωση του εγχειρητικούχρόνου, ο λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος, το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα καιτελικά η βραχύτερη περίοδος ανάρρωσης.
Οι γιατροί παίρνουν βιοψίες από περιοχές που φαίνονται παθολογικές και τιςχρησιμοποιούν προκειμένου να ανιχνεύσουν καρκίνους, προκαρκινικές καταστάσεις,λοιμώξεις και άλλες παθήσεις. Για ορισμένα είδη βιοψιών ο γιατρός εισάγει μίαβελόνα στο δέρμα και απομακρύνει ένα δείγμα από τον ιστό που τον ενδιαφέρει ενώσε άλλες περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική επέμβαση.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου