Τι να προσέξετε στην φλεβική θρόμβωση. Πώς σχηματίζεται ο θρόμβος;

Συντάκτης: Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

Η φλεβική θρόμβωση, δηλαδή ο σχηματισμόςθρόμβων και πηγμάτων αίματος μέσα σε φλεβικά αγγεία, συχνά διαφεύγει τηςδιάγνωσης και αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας. Η φλεβικήθρόμβωση είναι μια σχετικά συχνή πάθηση, πολλές φορές επικίνδυνη για τη ζωή τουασθενούς, καθώς είναι δυνατόν να αποκολληθεί ένα κομμάτι θρόμβου και ναοδηγήσει σε πνευμονική εμβολή. Η θρομβοεμβολή είναι δυνατόν να εξελιχθεί σε μείζονα επιπλοκή και να καταλήξει ακόμα και σε αιφνίδιο θάνατο. Η διάγνωση συχνά καθυστερεί, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να είναι ακαθόριστα και είναι δυνατόν να γίνει αντιληπτή σε προχωρημένα και επικίνδυνα στάδια. Φλεβικήθρόμβωση παρουσιάζεται σε πιο βαθιές (εν τω βάθει) φλέβες των κάτω άκρων. Η θρόμβωση αφορά κυρίως το εν τω βάθει φλεβικό δίκτυο, και είναι δυνατόν να εμφανιστεί σε οιανδήποτε ασθενή που παραμένει στο κρεβάτι για μέρες, ή ακόμα και σε ασθενή που υπέστη ένα απλό κάταγμα, ή υπεβλήθη σε μικρής ή μεγάλης βαρύτητας χειρουργική επέμβαση. Σε παραμελημένες μορφές είναι δυνατόν να εξελιχτεί σε θρόμβωση και του επιπολής φλεβικού δικτύου, να επηρεάσει ακόμη και το αρτηριακό δίκτυο, και να οδηγήσει σε γάγγραινα του ποδιού και νέκρωση.

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να μηνπροκαλέσει καθόλου συμπτώματα και να μην γίνει αντιληπτή από τον ασθενή, αλλάμπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη στο πόδι, γνωστή και ως μεταθρομβωτικόσύνδρομο, σε χρόνια φλεβική ανεπάρκεια ή σε δυνητικά θανατηφόρο πνευμονικήεμβολή.

Διακρίνεται σε θρομβοφλεβίτιδα αν η θρόμβωση είναιαποτέλεσμα φλεγμονής του τοιχώματος και φλεβοθρόμβωση αν οφείλεται σεάλλα μη φλεγμονώδη αίτια. Επίσης διαιρείται σε επιπολής αν αφορά στιςεπιφανειακές φλέβες και εν τω βάθει. Πολλοί αιτιολογικοί παράγοντεςσυμβάλλουν στην πρόκληση της θρομβώσεως όπως (1) η βλάβη του φλεβικούτοιχώματος όπως από είσοδο φλεβοκαθετήρα, (2) η στάση του αίματος όπως από μακροχρόνια κατάκλιση, και (3) η υπερπηκτικότητα, όπως από καρκίνο.

Η ιστολογική βλάβη αρχίζει με τη βλάβη τουαγγείου και τη συνάθροιση αιμοπεταλίων, την οποία ακολουθεί έκκρισηθρομβοπλαστινικών ουσιών και σχηματισμός ινικής που παγιδεύει τα ερυθράαιμοσφαίρια.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Ο ακόλουθος κατάλογος παρουσιάζει τους κύριουςπαράγοντες που σας θέτουν σε κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης καιπνευμονικής εμβολής:

Ø Ø σοβαρήκάκωση (φυσικός τραυματισμός)

Ø εντατικήφροντίδα 

Ø Χορήγηση γενικής αναισθησίας, και / ή τοποθέτηση κεντρικού φλεβικού καθετήρα.

Ø παρατεταμένηεγχείρηση

Ø Ηλικία άνωτων 40 ετών

Ø Παχυσαρκία.

Ø εμβολή

Ø καρδιακήανεπάρκεια 

Ø  οξείαπνευμονοπάθεια

Ø  οξείαλοίμωξη ή φλεγμονή

Ø Όγκοι και χημειοθεραπείες.

Ø Προϋπάρχουσα φλεβική ανεπάρκεια.

Ø Κύηση και λοχεία.

Ø Λήψη αντισυλληπτικών, ή άλλων ορμονολογικών φαρμάκων.

Ø Ιστορικό φρομβοφιλίας.

Ø Προηγούμενο ιστορικό θρόμβωσης.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Εάν δημιουργηθεί θρόμβος στο πόδι σας, ενδέχεταινα επηρεάσει την κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει έντονο πόνο καιπρήξιμο. Ενδέχεται να προκαλέσει μόνιμη ζημία στο πόδι σας

Εάν δημιουργηθεί θρόμβος, τμήμα αυτού ενδέχεταινα μετακινηθεί εντός των φλεβών προς τους πνεύμονές σας και να φράξει τηνπαροχή αίματος. Χωρίς αίμα, οι πνεύμονές σας δεν μπορούν νατροφοδοτήσουν με οξυγόνο το υπόλοιπο σώμα σας. Μπορεί να σας προκαλέσειδύσπνοια, ή σε σπάνιες περιπτώσεις, θάνατο.

Το κύριο σύμπτωμα είναι το οίδημα στου μέλους που μπορεί να συνδυάζεται και με άλγος. Άλλες εκδηλώσεις είναι η ερυθρότητα, η γενικότερη αίσθηση δυσφορίας του μέλους, και σπανιότερα ο πυρετός. Τα συμπτώματα αυτά λαμβάνονται σοβαρά υπ΄ όψιν, στους ασθενείς με αυξημένους προδιαθεσικούς παράγοντες. Στις παραμελημένες περιπτώσεις παρατηρείται μεγάλο οίδημα του σκέλους, κυάνωση, φυσαλίδες και εκτεταμένες νεκρώσεις του δέρματος

Η πνευμονική εμβολή εμφανίζεται κυρίως με δύσπνοια και πλευριτικό άλγος. Σπανιότερα εμφανίζεται βήχας, αιμόπτυση και εφίδρωση. Η απώλεια αισθήσεων, αποτελεί βαριά εκδήλωση της νόσου. Θα πρέπει να σημειωθεί και η πιθανότητα πνευμονικής εμβολής, χωρίς κλινική σημειολογία, που είναι σαφώς καλύτερης πρόγνωσης, αλλά και ταυτόχρονα είναι και ύπουλη, καθώς μπορεί να εξελιχθεί, αθόρυβα, σε βαριά μορφή.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Σήμερα ηδιάγνωση γίνεται με το υπερηχογράφημα triplex των φλεβώντου μέλους. Αυτή η εξέταση έχει πολύ μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια. Οι ορθότερεςδιαγνώσεις γίνονται από ιατρούς ειδικά εκπαιδευμένους σε τέτοιες εξετάσεις.

Φλεβογραφία. Μολονότι σπάνια χρειάζεται να γίνεισήμερα, παραμένει η καλύτερη εξέταση για να δείξει θρόμβους στις φλέβες κάτωαπό το γόνατο. Η φλεβογραφία τείνει να εγκαταλειφθεί, και να αντικατασταθεί με την αξονική ή την μαγνητική φλεβογραφία.

Εξέταση αίματος για D-Dimers. Αν είναι αρνητική,είναι απίθανο να έχετε ΕΒΦΘ. . Η παρουσία ειδικών παραγόντων στο αίμα όπως είναι τα D-Dimers και η Elisa, υποδηλώνουν πρόσφατη δραστηριότητα του μηχανισμού πήξεως και έχουν υψηλή διαγνωστική αξία.

Η διάγνωση της πνευμονικής εμβολής επιβεβαιώνεται με πληθώρα εργαστηριακών εξετάσεων, όπως είναι η ακτινογραφία του θώρακα, το ΗΚΓ, τα αέρια αίματος, οι βιοχημικές εξετάσεις, το υπέρηχο της καρδιάς, το σπινθηρογράφημα και η αξονική και μαγνητική τομογραφία.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Ø Η καλύτερη θεραπεία της φλεβικής θρόμβωσης είναι η πρόληψη. Η κυριότερημορφή αντιμετώπισης της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και πρόληψης τηςΠνευμονικής εμβολής είναι με φαρμακευτική αντιπηκτική αγωγή. Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα ειδικά φάρμακα (ηπαρίνες χαμηλού μοριακού βάρους), που μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης θρομβοφλεβικής νόσου.

Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

Øχρήση αντιθρομβωτικών καλτσών
Øχρήση αντιθρομβωτικών αντλιών στα κάτω άκρα
Øχορήγηση χαπιών ή ενέσεων για την πρόληψηδημιουργίας θρόμβου
Øελαφριά εξάσκηση  των κάτω άκρων και των ποδιώνστο κρεβάτι
Øέγερση από το κρεβάτι και περπάτημα τοσυντομότερο δυνατό

Ο Οι θεραπείες θα μειώσουν κατά τα δύο τρίτα τονκίνδυνο δημιουργίας θρόμβων

Τα θρομβολυτικά φάρμακα χρησιμοποιούνται για ναδιαλύσουν πρόσφατα σχηματισμένους θρόμβους, ενεργοποιώντας το πλασμινογόνο γιανα σχηματισθεί πλασμίνη, η οποία αποικοδoμεί το ινώδες και διαλύει τουςθρόμβους. Οι κίνδυνοι αιμορραγίας και άλλων ανεπιθύμητων ενεργειών είναι σοβαροίκαι γι΄αυτό τα φάρμακα αυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όσον υπάρχειεπαρκής πείρα.

Πώς μπορεί να προληφθεί;

Γενικά, συνιστάται η κατά το δυνατόν αποφυγήπαρατεταμένων χρονικών διαστημάτων ακινησίας.

Κατά τη διάρκεια ενός πολύωρου αεροπορικού ταξιδιού,συνιστάται καλή ενυδάτωση, αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και άσκηση των ποδιών,είτε με μυϊκή σύσπαση των μυών της γάμπας είτε με περπάτημα στο διάδρομο τουαεροπλάνου, κάθε 30 λεπτά.

Στους υπέρβαρους ασθενείς, συνίσταται η απώλειαβάρους, καθώς η παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τηνεμφάνιση εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης.
Το σημαντικότερο είναι να ελέγχονταιοι παράγοντες κινδύνου έτσι ώστε να αξιολογείται σωστά ο ασθενής και ναχορηγείται η κατάλληλη αγωγή προφύλαξης.

Τι να προσέξετε

Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθασυμπτώματα

Ø πόνο ήπρήξιμο στα πόδια
Ø πόνο στουςπνεύμονες ή το στήθος
Ø δύσπνοια.

Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά τασυμπτώματα τηλεφωνήστε αμέσως στο γιατρό σας ή μεταβείτε απευθείας στοτμήμα Επειγόντων Περιστατικών οποιουδήποτε νοσοκομείου.