Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο νόσημα, πολλοί λένε ότι είναι έναςάλλος τρόπος ζωής, ενώ άλλοι λένε ότι είναι ένας απρόσκλητος επισκέπτης, με τονοποίο πρέπει να μάθουμε να ζούμε.
Οι πάσχοντες από διαβήτη παρουσιάζουν αύξηση των τιμών του σακχάρου, είτεδιότι δεν παράγουν καθόλου ινσουλίνη, είτε διότι η ινσουλίνη που παράγουν δενείναι αποτελεσματική.
Το σώμα μας χρησιμοποιεί τις θρεπτικές ουσίες που προσλαμβάνουμε με τηντροφή για να παράγει γλυκόζη που χρησιμεύει σαν καύσιμο στον οργανισμό.
Η ινσουλίνη, μια ορμόνη που παράγει το πάγκρεας, βοηθά τα διάφορα κύτταρατου οργανισμού αρχικά να προσλάβουν την γλυκόζη που κυκλοφορεί στο αίμα και στησυνέχεια να την χρησιμοποιήσουν για να παραχθεί ενέργεια. Όταν η λειτουργίααυτή γίνεται φυσιολογικά αφενός το σάκχαρο του αίματος, δηλαδή η γλυκόζη,μειώνεται παραμένοντας σε φυσιολογικά επίπεδα και αφετέρου ο οργανισμόςεξασφαλίζει την ενέργεια που χρειάζεται για τις καθημερινές μας ανάγκες.
Τι ακριβώς δεν λειτουργεί σωστά;
• Ο οργανισμός χρειάζεται, ως κύρια πηγή καυσίμου ή ενέργειας, έναειδικό ζάχαρο που ονομάζεται γλυκόζη. Ο οργανισμός παράγει γλυκόζη απότρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες όπως τα ψωμιά, δημητριακά πρωινού,ρύζι, ζυμαρικά, πατάτες, γάλα, γιαούρτι και φρούτα.
• Η γλυκόζη μεταφέρεται σε όλο το σώμα μέσω του αίματος – το επίπεδοδεν θα πρέπει να είναι πολύ υψηλό ή πολύ χαμηλό. Όταν η γλυκόζηυπερβαίνει ένα ορισμένο επίπεδο, ένα μέρος της πρέπει να βγει από τοαίμα και να εισέλθει στους ιστούς του σώματος για να παρέχει την ενέργειαπου χρειάζονται τα κύτταρα προκειμένου να διασφαλιστεί η σωστή λειτουργίατου οργανισμού σας. Ένα μέρος της γλυκόζης αποθηκεύεται επίσης στοσυκώτι (όπως π.χ. θα αποθηκεύατε είδη διατροφής στο ντουλάπι τηςκουζίνας) έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί αργότερα αν χρειαστεί.Όταν το επίπεδο γλυκόζης πέσει πολύ χαμηλά, ένα μέρος της γλυκόζης πουείναι αποθηκευμένη στο συκώτι απελευθερώνεται στο αίμα για να τοεπαναφέρει σε υψηλότερο επίπεδο.
• Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας, έναναδένα που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το στομάχι. Η ινσουλίνη είναι σανένα κλειδί που ανοίγει τις «πόρτες» των κυττάρων του σώματος (δίοδοιγλυκόζης) και επιτρέπει στη γλυκόζη να περνά από το αίμα στα κύτταραόπου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ενέργεια. Αυτή η διαδικασία ονομάζεταιμεταβολισμός της γλυκόζης.
• Στον διαβήτη, το πάγκρεας είτε δεν μπορεί να παράγει ινσουλίνη είτεη ινσουλίνη που παράγει δεν μπορεί να λειτουργεί σωστά.
• Χωρίς την επενέργεια της ινσουλίνης, οι δίοδοι της γλυκόζης είναικλειστές. Η γλυκόζη συσσωρεύεται στο αίμα οδηγώντας σε υψηλά επίπεδαγλυκόζης του αίματος που προκαλούν προβλήματα υγείας τα οποία συνδέονταιμε τον διαβήτη.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποιδιαβήτη – τύπου 1 και τύπου 2.
Τύπου 1
Ο χαρακτηρισμός του ως Νεανικός διαβήτης, οφείλεται στο γεγονός ότι κατάκανόνα εμφανίζεται σε άτομα νεώτερης ηλικίας, χωρίς βέβαια να αποκλείεται και ηεμφάνιση αυτής της μορφής σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα.
Η ονομασία "ινσουλινοεξαρτώμενος" χαρακτηρίζει τη διαταραχή καιτη μορφή θεραπείας που απαιτείται. Στο διαβήτη τύπου 1 το πάγκρεας παράγει ελάχιστηή καθόλου ινσουλίνη. Επομένως, το άτομο ευρίσκεται σε απόλυτη εξάρτηση για τηδιατήρηση ακόμα και αυτής της ίδιας της ζωής του από τη χορήγηση ινσουλίνης.
Ο διαβήτης τύπου 1 δεν είναι τόσο συχνός, όσο ο διαβήτης τύπου 2.Υπολογίζεται ότι περίπου 5-10% όλων των περιπτώσεων διαβήτη είναι μορφέςδιαβήτη τύπου 1.
Η συχνότητα του διαβήτη τύπου 1 υπολογίζεται σε 1 στα 590 άτομα ηλικίαςκάτω των 20 ετών. Μέσα σε κάθε χρόνο, 18 άτομα από τα 100.000 άτομα κάτω των 20ετών, θα διαγνωσθεί με διαβήτη τύπου 1.
Η μορφή αυτή διαβήτη θεωρείται ανοσολογικό νόσημα. Με απλά λόγια οοργανισμός αναγνωρίζει τα ίδια του τα β-κύτταρα στο πάγκρεας σαν"ξένα" και κινητοποιεί μια διαδικασία καταστροφής. Η διαδικασία καταστροφής των β-κυττάρων συνήθως προηγείταιαρκετά χρόνια πριν την ολοκληρωτική καταστροφή των κυττάρων αυτώνπου παράγουν την ινσουλίνη, προτού δηλαδή εμφανιστεί κλινικά η νόσος.
Τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1 συνήθως εμφανίζονται και εξελίσσονται σε μικρόχρονικό διάστημα και τις περισσότερες φορές είναι θορυβώδη. Τα κλασσικάσυμπτώματα του διαβήτη τύπου 1 περιλαμβάνουν πολυδιψία (μεγάλη δίψα) ,πολυουρία (μεγάλη ποσότητα ούρησης), πολυφαγία (συνεχής πείνα), απώλεια βάρους,καταβολή δυνάμεων (αδυναμία) και αφυδάτωση. Εάν η νόσος δεν διαγνωσθεί έγκαιρακαι δεν αντιμετωπισθεί κατάλληλα με τη χορήγηση ινσουλίνης, το αποτέλεσμα είναιη πρόκληση του διαβητικού κετοοξεωτικού κώματος, μιας κατάστασης πουείναι απειλητικής για τη ζωή. Συχνά η διάγνωση της νόσου γίνεται σε συνδυασμόμε την εμφάνιση κάποιας λοίμωξης και την εγκατάσταση κώματος.
Ο διαβήτης τύπου 1 είναι χρόνιο νόσημα και απαιτεί εφ' όρου ζωής θεραπείαμε ινσουλίνη. Η θεραπεία με ινσουλίνη μειώνει το σάκχαρο του αίματος, επιτρέπειτη χρησιμοποίηση της γλυκόζης από τα κύτταρα και εμποδίζει την κέτωση.
Ποιος έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να πάθει διαβήτη τύπου 1;
Δεν γνωρίζουμε ακόμη την επακριβή αιτία του διαβήτη τύπου 1, αλλάόμως γνωρίζουμε ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση. Ωστόσο, μπορεί νασυμβεί μόνο όταν κάτι, όπως π.χ. μια ιογενής λοίμωξη, δίνει το έναυσμαστο ανοσοποιητικό σύστημα να καταστρέψει τα κύτταρα που παράγουνινσουλίνη στο πάγκρεας. Αυτό ονομάζεται αυτοάνοση αντίδραση.
Αν και η αιτία του διαβήτη τύπου 1 δεν έχει τίποτα να κάνει με τοντρόπο ζωής, ένας υγιεινός τρόπος ζωής είναι πολύ σημαντικός και βοηθάστη διαχείριση της πάθησης.
Μπορεί να προληφθεί ή να θεραπευτεί ο διαβήτης τύπου 1;
Αν και γίνονται πολλές έρευνες, σ’ αυτό το στάδιο δεν μπορεί ναγίνει τίποτα για την πρόληψη ή την ίαση του διαβήτη τύπου 1.
Τύπου 2
Αυτός ο διαβήτης ήταν παλαιότερα γνωστός ως ινσουλινοεξαρτώμενοςδιαβήτης ή διαβήτης των ενηλίκων. Είναι κατά πολύ η πιο διαδεδομένημορφή, και προσβάλλει το 85–90% όλων των διαβητικών.
Αν και συνήθως προσβάλλει ενήλικες, όλο και περισσότεροι νέοι, ακόμηκαι παιδιά, αναπτύσσουν τώρα διαβήτη τύπου 2.
Ο τύπου 2 διαβήτης είναι αποτέλεσμα προοδευτικής δυσλειτουργίας των β-κυττάρωντου παγκρέατος και της μειωμένης ικανότητας των κυττάρων του σώματος ναχρησιμοποιήσουν την ινσουλίνη που είναι γνωστή και σαν ινσουλινοαντίσταση.Ηαιτιολογία του τύπου 2 διαβήτη δεν είναι γνωστή αλλά πολλές αναλύσειςσυγκλίνουν στο ότι οφείλεται σε έναν συνδυασμό γενετικής προδιάθεσης καιεξωτερικών/περιβαλλοντικών παραγόντων. Αυτοί οι εξωτερικοί παράγοντες είναι ημειωμένη φυσική δραστηριότητα και η αύξηση της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων καιειδικότερα λίπους. Η επίπτωση των εξωτερικών αυτών παραγόντων στην εμφάνιση τουδιαβήτη τύπου 2 είναι η βάση για την παγκόσμια αύξηση του επιπολασμού του, πουέχει πάρει διαστάσεις επιδημίας.
Ποιος έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να πάθει διαβήτη τύπου 2;
Αν και δεν υπάρχει μία μοναδική αιτία για την ανάπτυξη διαβήτη τύπου2, υπάρχουν γνωστοί παράγοντες κινδύνου. Μερικοί από αυτούς μπορούν νααλλάξουν, ενώ άλλοι όχι.
Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 είναι:
• Οικογενειακό ιστορικό μεδιαβήτη τύπου 2
• Ηλικία άνω των 45
• Ένδειξη διαταραγμένης ανοχήςστη γλυκόζη
• Καθιστική ζωή
• Αυξημένο σωματικό βάρος
• Διαβήτης κύησης
• Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
• Γυναίκες που έχουν:
- γεννήσει παιδί άνω των 4,5 κιλών ή
- είχαν διαβήτη κύησης κατά τηνεγκυμοσύνη
- μια πάθηση γνωστή ως Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ
- Τρόπος ζωής
- επίπεδο σωματικής δραστηριότητας
- το είδοςτροφών που τρώμε
- Κάπνισμα
- Βάρος
- Αρτηριακή πίεση
- Χοληστερίνη
Μπορεί να προληφθεί ή να θεραπευτεί ο διαβήτης τύπου 2 ;
Οι άνθρωποι που κινδυνεύουν από διαβήτη τύπου 2 μπορεί να τονκαθυστερήσουν ή ακόμη και να τον αποτρέψουν ακολουθώντας έναν υγιεινότρόπο ζωής. Αυτό περιλαμβάνει τακτική σωματική δραστηριότητα, υγιεινέςεπιλογές διατροφής και την επίτευξη υγιεινότερου σωματικού βάρους,ιδιαίτερα αν τους έχουν ενημερώσει ότι έχουν παράγοντες κινδύνου γιαδιαβήτη.
Τι είναι ο προδιαβήτης;
Ένα άτομο θεωρείται ότι έχει προδιαβήτη αν τα επίπεδα γλυκόζης στοαίμα του είναι υψηλότερα από τα φυσιολογικά αλλά δεν είναι ακόμηαρκετά υψηλά για να διαγνωστεί ότι πάσχει από διαβήτη. Υπάρχουν τρειςκοινές παθήσεις που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2
1. Διαταραγμένη Γλυκόζη Νηστείας
Διάγνωση αυτής της πάθησης γίνεται όταν το επίπεδο γλυκόζηςνηστείας* (το αίμα λαμβάνεται συνήθως από το βραχίονα) είναι υψηλότεροαπό το φυσιολογικό, αλλά μετά από ένα γλυκό ποτό (Από του Στόματος ΔοκιμασίαΑνοχής στη Γλυκόζη ) το επίπεδο δεν είναι αρκετά υψηλό για νααποκαλείται Διαταραγμένη Ανοχή στη Γλυκόζη ή διαβήτης.
2. Διαταραγμένη Ανοχή στη Γλυκόζη
Διάγνωση αυτής της πάθησης γίνεται όταν τα αποτελέσματα μιας Από τουΣτόματος Δοκιμασίας Ανοχής στη Γλυκόζη δείχνουν ότι το επίπεδο γλυκόζηςστο αίμα είναι πάνω από 7,8mmol/L(140mg/dl) αλλά κάτω από 11mmol/L(200mg/dl) δύο ώρεςμετά από ένα γλυκό ποτό.
Οι δύο αυτές παθήσεις είναι πιο συχνές σε άτομα που έχουνοικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2, δεν είναι δραστήρια και είναιυπέρβαρα. Οι άνθρωποι που έχουν περιττό βάρος γύρω από τη μέσηδιατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο.
3. Διαβήτης κύησης
Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καιυποχωρεί συνήθως μετά τη γέννηση του βρέφους. Κατά την εγκυμοσύνη, οπλακούντας παράγει ορμόνες που βοηθούν το μωρό να μεγαλώσει και νααναπτυχθεί. Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται επειδή οι ορμόνες αυτές εμποδίζουνεπίσης τη δράση της ινσουλίνης της μητέρας. Αυτό ονομάζεταιινσουλινοαντίσταση.
Η έγκυος γυναίκα χρειάζεται επιπλέον ινσουλίνη για να μπορεί ηγλυκόζη να μεταβεί από το αίμα στα κύτταρα όπου χρησιμοποιείται γιαενέργεια. Όταν μια γυναίκα είναι έγκυος, χρειάζεται 2 ή 3 φορέςπερισσότερη ινσουλίνη από το κανονικό. Αν ο οργανισμός δεν μπορεί ναπαράγει τόση ινσουλίνη, αναπτύσσεται διαβήτης. Όταν ολοκληρωθεί ηεγκυμοσύνη και οι ανάγκες ινσουλίνης της γυναίκας επανέλθουν στοφυσιολογικό, ο διαβήτης συνήθως υποχωρεί αλλά συχνά επιστρέφει αργότεραστη ζωή.
Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα του διαβήτη;
Στον διαβήτη τύπου 1, τα συμπτώματα συχνά εμφανίζονται ξαφνικά καιμπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή, επομένως η διάγνωση γίνεταισυνήθως αρκετά γρήγορα. Στον διαβήτη τύπου 2, πολλοί άνθρωποι δεν έχουνκαθόλου συμπτώματα, ενώ άλλες ενδείξεις μπορεί να περάσουν απαρατήρητεςεπειδή θεωρούνται συνέπεια της «προχωρημένης ηλικίας». Ως εκ τούτου, απότη στιγμή που γίνονται αντιληπτά τα συμπτώματα, οι επιπλοκές του διαβήτημπορεί να είναι ήδη παρούσες.
Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Μεγαλύτερη δίψα από τη συνηθισμένη
• Αίσθημα κόπωσης και λήθαργου
• Τραύματα που αργούν να επουλωθούν
• Αλλαγές στο βάρος
• Πονοκεφάλους
• Πόνο ή μούδιασμα στα σκέλη ή στα πόδια
• Πηγαίνετε στην τουαλέτα πιο συχνά, ιδιαίτερα τη νύχτα
• Νιώθετε ότι πεινάτε συνεχώς
• Φαγούρα, μολύνσεις του δέρματος ή εξανθήματα
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους (τύπου 1)
• Αλλαγή διάθεσης
• Αίσθημα ζάλης
ΠΗΓΕΣ:
InternationalDiabetes Federation - www.idf.org
KidneyHealth Australia - www.kidney.org.au
NationalAboriginal Community Controlled Health Organisation – www.naccho.org.au
Medlab Ιατρικό Ινστιτούτο. www.medlab.gr
Medlab Ιατρικό Ινστιτούτο. www.medlab.gr
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου