Το σουσάμι με αντιυπερτασικές, αντικαρκινικές, αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες

Επιμέλεια: Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

ΣΟΥΣΑΜΙ

Το σουσάμι είναι ιδιαίτερα θρεπτικό και ωφέλιμο, γιατί περιέχει λιπαρέςουσίες σε μεγάλη αναλογία (30-40%). Τις εξάγουν εξασκώντας ισχυρή πίεση πάνωστους σπόρους. Το σουσαμέλαιο που βγαίνει με την ψυχρή αυτή μέθοδο είναιεξαιρετικά θρεπτικό και ωφέλιμο.

Το όνομα σησάμι προέρχεται από την Αραβική λέξη"semsin". Παλαιότερα η Ινδία θεωρούνταν η χώρα καταγωγής τουσησαμιού, αλλά σήμερα πιστεύουμε ότι η πραγματική χώρα καταγωγής του είναι τοΣουδάν, στην Κεντρική Αφρική, όπου έχουν βρεθεί πολλά άγρια είδη. Ηχρησιμοποίηση του σησαμιού ως τροφής είναι τόσο παλαιά όσο του σιταριού και τουρυζιού όπως προκύπτει από αρχαιολογικές ανασκαφές στην αρχαία Αίγυπτο το 6000π.Χ. Βάση των αρχαίων ευρημάτων δύο πιθανοί δρόμοι δημιουργήθηκαν για τηνεξάπλωση του από την Κεντρκή Αφρική, ο ένας δρόμος ανατολικά πέρασε πάνω απότον Ινδικό Ωκεανό και έφθασε στην Ινδία, στην Κεντρική Ασία και από εκεί στηνΚίνα, την Ιαπωνία, την Βορειοανατολική Ασία και την Αυστραλία. Ο άλλος δρόμοςήταν βόρεια από την Αίγυπτο και μέσω των Μεσογειακών χωρών στην Αραβία, τηνΚεντρική Ασία και την Κίνα, και τελικά στην Ευρώπη. Οι σπόροι τουσουσαμιού αποτελούσαν τροφή για τους αρχαίους Έλληνες καθώς επίσης και γιαάλλους λαούς της Μεσογείου.

Το σησάμι είναι φυτό με ύψος 100-120cm, το οποίοαναπτύσσει απλά ή διακλαδισμένα στελέχη. Τα φύλλα του φύονται στους κόμβουςεναλλάξ ή αντικρυστά. Ένα σε κάθε τρία άνθη, μήκους 4-5 cm, γονιμοποιείται καιαργότερα αναπτύσσεται ο υποδοχέας που φέρει τους σπόρους.

Η σύστασή του ανά 100γρ περιλαμβάνει: 18.6 γρ. πρωτεΐνη,52.5 gr λίπος, 21.6 γρ. υδατάνθρακες, 3 γρ. φυτικών ινών, 1200mg ασβεστίου, 540 mg φωσφόρο, 10 mg σιδήρου, 563θερμίδες. Επιπρόσθετα είναι πλούσιο σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β,βιταμίνη Ε, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Το σησάμι είναι πλούσιο και σεφώσφορο, κάλιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο και σελήνιο. Επίσης περιέχει λιγνάνεςείναι χημικές ενώσεις μικρού μοριακού βάρους οι οποίες περιέχουνπ-υδροξυ-φαινυλοπροπάνιο. Το σησάμι περιέχει σημαντικές ποσότητεςχαρακτηριστικών λιγνανών, όπως η σεσαμίνη και η σεσαμολίνη. Οι λιγνάνες έχουνσημαντικές αντιοξειδωτικές και φαρμακευτικές ιδιότητες.

Το σουσάμι είναι τρόφιμο με υψηλής βιολογικής αξίας φυτική πρωτεΐνη.Είναι πλούσιο σε αμινοξέα όπως η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη, η λευκίνη καιη αργινίνη, ενώ είναι σχετικά φτωχή η περιεκτικότητά του σε λυσίνη. Η ανάλυση τωναμινοξέων του σησαμιού αποδεικνύει ότι συνδυαζόμενο με τροφές πλούσιες σελυσίνη, το σησάμι αποτελεί ένα τρόφιμο πολύ υψηλής πρωτεϊνικής αξίας. Αξίζει νασημειωθεί, ότι τα όσπρια είναι γενικά πλούσια σε λυσίνη, αλλά ελλειμματικά σεθειούχα αμινοξέα, όπως η μεθειονίνη και η κυστίνη. Συνδυασμός λοιπόν οσπρίων μεσησάμι ή προϊόντα σησαμιού, αυξάνει τη διαιτητική αξία της συνολικής πρωτεΐνης.

Η υψηλή θρεπτική αξία του σουσαμιού οφείλεται και στα λιπαρά οξέα πουπεριέχει. Από αυτά το 45% είναι μονοακόρεστα, το 40% πολυακόρεστα και μόλις το15% κορεσμένα. Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα που αποτελούν τον κύριο όγκοτων λιπαρών οξέων στο σησαμέλαιο (80%) είναι το ελαϊκό και το λινελαϊκό οξύ,ενώ μικρές είναι οι ποσότητες του παλμιτικού και στεατικού και σε ίχνη μόνοαπαντάται το λινολενικό. Το σησαμέλαιο, σε σύγκριση με το σογιέλαιο και τοαραβοσιτέλαιο, περιέχει περισσότερα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα κορεσμέναλιπαρά οξέα βρίσκονται σε ίδιο ποσοστό τόσο στο σησαμέλαιο όσο και στοσογιέλαιο, ενώ το αραβοσιτέλαιο περιέχει ελαφρώς μικρότερη ποσότητα. Έναενδιαφέρον χαρακτηριστικό του σησαμελαίου, είναι η απουσία trans-ακόρεστωνλιπαρών οξέων, τα οποία συνήθως παράγονται κατά την επεξεργασία του σογιέλαιουκαι άλλων φυτικών ελαίων. Ένας αριθμός μελετών έχει δείξει, ότι τα trans-λιπαράοξέα δημιουργούν προβλήματα υγείας.Παρατηρούμε λοιπόν ότι ταπολυακόρεστα λιπαρά οξέα των οποίων η λήψη μέσω της διατροφής κρίνεται αναγκαίαεξαιτίας της αδυναμίας του ανθρώπινου οργανισμού να τα συνθέσει, καλύπτουν τομεγαλύτερο ποσοστό.

Οι ευεργετικές δράσεις του σουσαμιού στον ανθρώπινο οργανισμό περιγράφονταιπαρακάτω:

ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ-ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ:

Το συστατικό σησαμίνη το οποίο περιέχεται στο σουσάμι αναστέλλει τόσο τηναύξηση της πίεσης όσο και τη δημιουργία εγκεφαλικών θρόμβων. Κατ’ επέκτασηπρολαμβάνεται ο κίνδυνος των εγκεφαλικών επεισοδίων ενώ αξίζει να σημειωθεί ότιη παραπάνω δράση της σησαμίνης ενισχύεται παρουσία της βιταμίνης Ε.

ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ:

Η καρκινογένεση έχει συνδεθεί με τη δράση των ελευθέρων ριζών. Οι ελεύθερεςρίζες αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες οξείδωσης, ενώ έχουν συνδεθεί καιμε ποικίλες βλαβερές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, με σημαντικότερη όλωντην καταστροφή του γενετικού υλικού και κατ’ επέκταση την εμφάνιση καρκίνου. Ηβλαβερή αυτή δράση των ελευθέρων ρυζών αναστέλλεται σε μεγάλο βαθμό από τησησαμόλη, ένα ακόμα σημαντικό συστατικό του σουσαμιού. Το γεγονός αυτό ενισχύειτην άποψη των ερευνητών σχετικά με την αντικαρκινική δράση του σουσαμιού.

ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ:

Η κατανάλωση σουσαμιού έχει συσχετιστεί όχι μόνο με την προστασία τουοργανισμού από τη βλαβερή δράση των ελευθέρων ριζών αλλά και με την προστασίααπό τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών στα αγγεία, η δημιουργία των οποίων έχειως κύριο αιτιολογικό παράγοντα την οξείδωση των λιποπρωτεϊνών (κυρίως τηςLDL).Η κατανάλωση του σουσαμιού αποτελεί ασπίδα προστασίας των αγγείων, αφούέχει συσχετιστεί με μειωμένη ευαισθησία των λιποπρωτεϊνών του αίματος στηνοξείδωση μέσω της δράσης της σησαμινόλης.

Επιστημονικώς αποδεδειγμένα το σουσάμι βοηθά στην πρόληψη τηςυπερχοληστερολαιμίας, στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος,στην πρόληψη του καταρράκτη και στην αντιμετώπιση του διαβήτη.

Επιπρόσθετα το ιχνοστοιχείο σελήνιο που περιέχεται σε σημαντικά ποσά στοσουσάμι, έχει τα τελευταία χρόνια συσχετιστεί με σημαντική αντιοξειδωτική δράσηστον οργανισμό, καθώς αποτελεί συστατικό ενός σημαντικού αντιοξειδωτικούσυστήματος- της οξειδάσης της γλουταθειόνης- το οποίο αποτελεί ένα από τακυριότερα αμυντικά συστήματα του οργανισμού έναντι της δράσης των ελευθέρωνριζών.

Απ’ την άλλη η κατανάλωση του σουσαμιού από αθλητές που ασκούνταισυστηματικά, μειώνει τον κίνδυνο πρόκλησης μυϊκών τραυματισμών, βασικήαιτία των οποίων είναι το οξειδωτικό στρες, το οποίο εμφανίζεται εξαιτίας τηςαυξημένης παραγωγής ριζών.

Τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι το σουσάμι εμφανίζει σημαντικέςαντιγηραντικές ιδιότητες λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε βιταμίνη Εκαι της δράσης των λιγνανών, δηλαδή της σησαμινόλης και της σησαμίνης.

Πηγή:

ΣΟΥΣΑΜΙ, ΤΑΧΙΝΙ, ΧΑΛΒΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ