Νιώθετε έντονη κούραση, εξάντληση, πονοκεφάλους, διαταραχές ύπνου; Πολύ πιθανό να έχετε Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης (ΣΧΚ)

ΝΕΑ Πρώτες βοήθειες ΥΠΝΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ AΣΚΗΣΗ EΞΕΤΑΣΕΙΣ 2:17 π.μ.

Συντάκτης: Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

Το σύνδρομο χρόνιαςκόπωσης είναι μια μακροχρόνια εξουθενωτική πάθηση, που κάνει τον άνθρωπο να νιώθεισωματική και νοητική εξάντληση, έλλειψη συγκέντρωσης, απώλεια μνήμης, ανήσυχο ύπνο,πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις κ.ά. Είναι επίσης γνωστή ως μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδακαι εκτιμάται ότι πλήττει περίπου 17 εκατ. ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Το σύνδρομο χρόνιαςκόπωσης μαστίζει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους τα τελευταία χρόνια.

Πότε όμωςπαύουμε να μιλάμε για απλή κούραση και πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τοσύνδρομο της χρόνιας κόπωσης; Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης είναι ένα ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο τηςσύγχρονης εποχής και μαστίζει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους. Υπολογίζεταιότι περίπου σε κάθε 1.000 άτομα αντιστοιχούν 2 τα οποία εμφανίζουνχαρακτηριστικά του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης.

Προσβάλλει και ταδύο φύλα με προτίμηση στις γυναίκες, κυρίως της ηλικιακής ομάδας των 40-60 ετών.Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας το ποσοστό των ατόμωνμε σύνδρομο χρόνιας κόπωσης εκτιμάται στο 3-20% των προσερχόμενων ασθενών. Στο γενικόπληθυσμό η επίπτωση του συνδρόμου εκτιμάται στο 0,2-2,54%, ανάλογα με τη σύστασητων μελετηθεισών πληθυσμιακών ομάδων και τη μεθοδολογία της έρευνας. Το σύνδρομοσχετίστηκε με ψυχιατρικές εκδηλώσεις, όπως άγχος, δυσθυμία ή κατάθλιψη, με το σύνδρομοινομυαλγίας καθώς και το σύνδρομο χαλαρών αρθρώσεων

Σύμφωνα με μιαβρετανική έρευνα, το 20% των ανδρών και το 30% των γυναικών παραδέχονται ότινιώθουν συνεχώς κουρασμένοι. Εμφανίζεται πολύ συχνά σε ανθρώπους που εργάζονταιαρκετές ώρες, υπό έντονες συνθήκες ψυχικής και σωματικής πίεσης.


Συμπτώματα
 Πρόκειταιγια μια περίπλοκη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονη κούραση η οποία όμωςδεν υποχωρεί με ξεκούραση. Τα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο βιώνουν έντονησωματική εξάντληση με τρεμούλες, μυαλγίες, πονοκεφάλους, διαταραχές ύπνου.Επίσης χαρακτηριστικό είναι ότι τα άτομα αυτά παρουσιάζουν διαταραχή της μνήμηςή/και της ικανότητας συγκέντρωσης, μειωμένη λειτουργικότητα και κυρίως χαμηλάεπίπεδα ενεργητικότητας.

ΟρισμόςΣυνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης 

Προκειμένου νατεθεί η διάγνωση του ΣΧΚ, πρέπει να ικανοποιούνται δύο κριτήρια:

1. εάν έχετε συνεχή κούραση για έξι μήνες ή περισσότερο καιόλα τα άλλα γνωστά αίτια που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την κούραση έχουν αποκλειστεί,ή

2. εάν έχετε ταυτόχρονα τέσσερα ή περισσότερα από τα ακόλουθασυμπτώματα:

ΜΙΑ ΕΛΙΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΕΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΑΛΛΑΞΕΙ ΚΑΙ ΤΗ ΖΩΗ!

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΜΕΛΑΝΩΜΑΤΟΣ ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

• σημαντικά προβλήματαμε τη βραχυπρόθεσμο  μνήμηή συγκέντρωση, κατάθλιψη,
• πόνο στοναυχένα,
• ευερέθιστους λεμφαδένες, 
• μυαλγίες,
• πόνο σε διάφορεςαρθρώσεις  χωρίς διόγκωση ή ερυθρότητα, 
• πονοκέφαλο πουνα διαφέρει σε τύπο ή δριμύτητα από τους προηγούμενους πονοκέφαλους,
• αίσθημα  κόπωσηςακόμα και μετά από τον ύπνο  και εξάντληση  που διαρκεί περισσότερο από24 ώρες αφότου ασκηθείτε ή εργαστείτε.

        

                                


Αιτιολογία
Τοσύνδρομο χρόνιας κόπωσης αποτελεί μια περιπλοκή νόσο, η οποία σχετίζεται τόσομε οργανικούς, όσο και ψυχολογικούς παράγοντες. Θεωρείται περίπλοκη διαταραχήκυρίως γιατί τα αίτια που την προκαλούν παραμένουν ακόμη ασαφή.


Οι πιο απλέςαιτιολογίες είναι χρόνια οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα, υπερβολικήεργασία κυρίως όταν αυτή δεν μας αρέσει, κακή διατροφή, έλλειψη σωματικήςάσκησης, διαταραχές ύπνου, κατάχρηση αλκοόλ ή εξαρτησιογόνων ουσιών, κάπνισμα,ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας ή διαβίωσης, έντονο stress.
Πιθανοί παράγοντεςπου συμβάλλουν στην ανάπτυξη της πάθησης θεωρούνται επίσης και αυτοί πουσχετίζονται με τους ενδοκρινείς αδένες, αλλά και με το κεντρικό νευρικόσύστημα, όπως η υπόφυση και τα επινεφρίδια. Συσχετίζεται μάλιστα με ελαττωμέναεπίπεδα κορτιζόλης στο αίμα. Εντούτοις, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που νατεκμηριώνουν αιτιολογική συσχέτιση.



Έρευνεςέδειξαν επίσης ότι για το ένα τρίτο των περιστατικών ευθύνεται κάποια νόσος σεεξέλιξη (γρίπη, ίωση, διαβήτης, ηπατίτιδα, καρκίνος). Οι αλλεργίες, οδιαβήτης, οι μολύνσεις του ουροποιητικού συστήματος, το έλκος, οι διαταραχέςτου θυρεοειδούς αδένα, καθώς επίσης και ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντισταμινικάκαι οι βήτα αναστολείς μπορούν να προκαλέσουν κούραση και εξάντληση. Επίσης ένας ιός πουσυνδέεται με τον καρκίνο του προστάτη φαίνεται να παίζει επίσης ρόλο στοσύνδρομο χρόνιας κόπωσης,


Τον τελευταίοκαιρό, διερευνάται επίσης η σχέση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης με τηνορθοστατική υπόταση, δηλαδή την απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης πουπαρουσιάζουν ορισμένα άτομα όταν σηκωθούν απότομα από το κρεβάτι, όταν κάνουνένα πολύ ζεστό ντους ή όταν απλώς στέκονται όρθια επί πολλή ώρα. Αυτό πουκυρίως προσπαθούν να διαπιστώσουν οι μελετητές είναι κατά πόσο η φαρμακευτικήαγωγή για την ορθοστατική υπόταση μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση τουσυνδρόμου. 
Η προσωπικότητα των ασθενών, φαίνεται να εμπλέκεται όλο καιπερισσότερο στην αιτιοπαθογένεια του ΣΧΚ. Σύμφωνα με μελέτες των Sharpe καισυν. οι περισσότεροι είναι τελειομανείς, ενώ αυτοπεριγράφονται ως άτομαπροσανατολισμένα στην επίτευξη υψηλών στόχων και με υψηλά στάνταρντ εργασιακήςαπόδοσης και υπευθυνότητας.


Επιπλέον, δίνουνμεγάλη σημασία στη γνώμη των άλλων ανθρώπων για το άτομό τους και βρίσκονται σεμια συνεχή πάλη για να ανταποκριθούν στις προσωπικές και κοινωνικές απαιτήσεις.Είναι συνήθως άτομα που παρουσιάζουν χαρακτηριστικά τύπου Α (όπως τα παραπάνω).Αυτό επιβεβαιώθηκε από τους Lewis και συν. που σε μελέτη ανέφεραν ότι οιεξεταζόμενοι βαθμολόγησαν τον εαυτό τους υψηλότερα σε πολλά από ταχαρακτηριστικά του τύπου Α.


Διάγνωση
Είναιπολύ σημαντικό να γίνει έγκαιρα σαφής διάγνωση ώστε να βρεθεί η πιο σωστήθεραπευτική προσέγγιση για κάθε πάσχοντα. Η διάγνωση βασίζεται στο ιατρικόιστορικό, την αντικειμενική εξέταση, αλλά και τις εργαστηριακές εξετάσεις:

Εξετάσεις για νααποκλείσει άλλες αιτίες της κούρασης: εξετάσεις τουθυρεοειδή, επινεφριδίων και  ήπατος είναι χρήσιμες για να αποκλείσουντις διαταραχές  που μπορούν να προκαλέσουν την κούραση. Στους ανθρώπους μεΣΧΚ, τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων  πρέπει να είναι κανονικά.

Εξετάσεις αίματος:Η πιό κοινή εργαστηριακή ανωμαλία στους ανθρώπους με το ΣΧΚ είναι η εξαιρετικά χαμηλή ταχύτητα καθίζησης των ερυθρών αιμοσφαιρίων (ΤΚΕ). Εάν η ΤΚΕ είναι ψηλή ή ακόμακαι στα ανώτερα φυσιολογικά όρια, κάποια άλλη διάγνωση είναι πιθανότερη. Εάν οποιεσδήποτεάλλες ανωμαλίες βρεθούν στις εξετάσεις αίματος, ο γιατρός σας μπορεί να αποκλείσειτο ΣΧΚ και να αρχίσει εξετάσεις για κάποιο άλλο αίτιο.

Εξετάσεις αντισωμάτων: Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει τις εξετάσειςαντισωμάτων για να καθορίσει εάν είχατε προγενέστερη μόλυνση, όπως η νόσοςLyme,  η πνευμονία από Chlamydia pneumoniae, ή Λοιμώδη μονοπυρήνωση.

Ο γιατρός σας μπορείνα ζητήσει επίσης  τις ακόλουθες απεικονιστικές εξετάσεις:

• Αξονική ή μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου. Τα αποτελέσματα είναι κανονικά στουςανθρώπους με ΣΧΚ.
• Τομογραφία εκπομπήςποζιτρονίων (ΡΕΤ) εγκεφάλου. Οι ασθενείς με ΣΧΚ παρουσιάζουν μειωμένη ροή αίματοςστις περιοχές του εγκεφάλου κοντά στο μετωπιαίο και βρεγματικό λοβό. Αυτή η μειωμένηροή αίματος εξηγεί τις γνωστικές δυσκολίες (βραχυπρόθεσμα προβλήματα μνήμης) στοΣΧΚ.

Στη συνέχεια καιμε βάση τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων ίσως είναι απαραίτητες καιπιο εξειδικευμένες εξετάσεις όπως π.χ. σπινθηρογράφημα νεφρών. Ίσως χρειαστείκαι νευρολογική εκτίμηση.


Θεραπεία 
Καθώςδεν έχει εξακριβωθεί το ακριβές αίτιο του συνδρόμου, δεν είναι δυνατό ναυπάρξει και ειδική θεραπεία. 
Παρ΄ όλα αυτά, η αντιμετώπιση της πάθησης αυτήςπεριλαμβάνει μέτρα που αφορούν σε παρεμβάσεις στον ψυχολογικό τομέα, μεταβολήτης δραστηριότητας του ασθενή, αλλά και φαρμακευτική αγωγή.

Ηφαρμακοθεραπεία βασίζεται κυρίως στη λεπτομερή καταγραφή του ιατρικού ιστορικούτου ασθενούς και στην έρευνα για πιθανή προηγούμενη ύπαρξη ψυχικών διαταραχών,όπως είναι η κατάθλιψη και το άγχος. Σε αυτήν την περίπτωση ενδέχεται ναπροταθεί θεραπεία με αντικαταθλιπτικά φάρμακα όπως φλουοξετίνη φενελζίνη, βενλαφαξίνης και μοκλοβεμίδη.

Κατάλληλο πρόγραμμααποκατάστασης το οποίο πρέπει: να εκτιμά την κατάσταση του ασθενούς από την άποψητης έντασης των συμπτωμάτων και της επιβάρυνσης της ψυχολογικής του κατάστασης,να προσαρμόζεται διαρκώς στην εξέλιξη των συμπτωμάτων και της ψυχολογικής κατάστασηςτου ασθενούς, να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις καθημερινές δραστηριότητες, τις ανάγκεςκαι τις προτιμήσεις του ασθενούς, να χρησιμοποιεί όλα τα φυσικά μέσα που ενδείκνυνται,όπως θερμά ή ψυχρά επιθέματα, διαθερμίες, υδροθεραπεία, υδροκινησιοθεραπεία, κατάλληλοπρόγραμμα ασκήσεων κ.ά, να συνδυάζεται η εφαρμογή του προγράμματος αυτού με τηνεφαρμογή ψυχοθεραπείας.

Συνήθωςπροτείνονται τα εξής:

•          Αλλαγές τρόπου ζωής: μείωση της έντασης τωνδραστηριοτήτων και του ψυχολογικούστρες
•          Σταδιακή έναρξη ασκήσεων- το πρόγραμματων οποίων τηρείται σχολαστικά
•          Θεραπεία του πόνου: με τη χρήσηαναλγητικών, όπως η ασπιρίνη και η παρακεταμόλη και μη στεροειδώναντιφλεγμονωδών
•          Θεραπεία αλλεργικών συμπτωμάτων: μεαντισταμινικά και αποσυμφορητικά.

Ψυχοθεραπεία καθότιέχουν αναφερθεί ευνοϊκά αποτελέσματα στη βελτίωση των συμπτωμάτων του συνδρόμουχρόνιας κόπωσης σε μια σειρά μελετών εφαρμογής προγράμματος γνωσιακής-συμπεριφορικήςθεραπείας.


Πρόληψη
Τοσύνδρομο χρόνιας κόπωσης αποτελεί μια πολύπλοκη νόσο, που χρήζει ειδικήςαντιμετώπισης και προσοχής. Όπως και σε κάθε άλλη νόσο η πρόληψη είναιιδιαίτερα σημαντική καθώς μπορεί να είναι ο σημαντικότερος τρόπος αντιμετώπισηςτης νόσου.


Το πρώτοπράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος προκειμένου να αποτρέψει την εμφάνιση τηςνόσου, είναι να δημιουργήσει ένα λειτουργικό προγραμματισμό των καθημερινώνδραστηριοτήτων του. Οι ατελείωτες ώρες στη δουλειά δεν είναι ο καλύτεροςσύμμαχος της υγείας, μπορούν όμως να γίνουν πιο δημιουργικές και αποδοτικέςακολουθώντας ένα πρόγραμμα διαχείρισης χρόνου (time management).


Ένα δεύτεροκαι πολύ σημαντικό βήμα είναι ο καθορισμός των προτεραιοτήτων. Μπορεί κάτιτέτοιο να είναι δύσκολο, ιδίως αν η υφή της δουλειάς εξαρτάται από τησυνεργασία μιας ομάδας ατόμων, ωστόσο δεν είναι ανέφικτο. Το ομαδικό πνεύμακαθώς και η συναδελφικότητα μπορούν να αποβούν ιδιαίτερα αποτελεσματικές αρετέςγια όλα τα μέλη της ομάδας.


Ο τρίτοςπαράγοντας είναι η φροντίδα για τη διασφάλιση της σωματικής ακεραιότητας.Οι άνθρωποι που είναι επιφορτισμένοι με πλήθος δραστηριοτήτων τείνουν πολύσυχνά να παραμελούν τη σωματική αρτιμέλειά τους. Οι ασκήσεις στο γραφείο είναιμια πολύ καλή λύση για τη διατήρηση της πνευματικής διαύγειας και τη μείωση τωνπιθανοτήτων εκδήλωσης μιας παράλληλης οργανικής νόσου.

Η σωματικήάσκηση καταπολεμά τη χρόνια κόπωση. 
Ενας συνδυασμός σταδιακήςφυσικής άσκησης και κάποιας μορφής θεραπείας, όπως η γνωσιακή-συμπεριφορική, ώστενα ξεπεραστούν τα νοητικά “μπλοκαρίσματα”.


Τέλος, ημεγαλύτερη σημασία θα πρέπει να προσδίδεται στην διατήρηση της καλής ψυχικής υγείας. Χαρακτηριστικά προσωπικότητας όπως τελειομανία, το να θέτεικάποιος ανέφικτους στόχους, να αγχώνεται με το παραμικρό, κτλ είναι παράγοντεςπου παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της νόσου. Το να θέτει κάποιοςστόχους και να προσπαθεί να τους επιτύχει αποτελεί σαφώς το νόημα της ζωής,όπως και να προσπαθεί να είναι υπεύθυνος και παραγωγικός σε όλους τους τομείςτης καθημερινότητας του χωρίς όμως αυτό να γίνεται εις βάρος της ψυχικήςισορροπίας του. Όταν κάποιος αντιληφθεί ότι κάποια χαρακτηριστικά τηςπροσωπικότητάς του «μπλοκάρουν» την λειτουργικότητά του καλό θα ήταν ναεπισκεφθεί έναν ψυχολόγο ώστε να προλάβει να τα διορθώσει πριν να είναι αργά.


Για όλα ταπαραπάνω είναι αναγκαία η επαφή των ατόμων με άλλες δραστηριότητες. Μια εκδρομήστη θάλασσα ή το βουνό, μια επίσκεψη σε φίλους, μια βόλτα στο πάρκο ή έναταξίδι είναι ενέργειες που οι περισσότεροι από τους ανθρώπους θεωρούνπολυτέλεια. Ωστόσο, αποτελούν πηγή ζωής και σίγουρα βοηθούν τόσο την προσωπική,όσο και την επαγγελματική και οικογενειακή ευτυχία.

Πηγές:

 CDC- Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτωντων ΗΠΑ

ΝΕΑ Πρώτες βοήθειες ΥΠΝΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ AΣΚΗΣΗ EΞΕΤΑΣΕΙΣ 2:17 π.μ.